Συμπεράσματα 3ου Balkan Forum 2021 με τίτλο
«Η ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΗ ΜΕΤΑ COVID ΕΠΟΧΗ»
που θα αποσταλούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να αξιολογηθούν και να συμπεριληφθούν στην Προγραμματική Περίοδο 2021-2027
1) Στην 1η υποενότητα της πρώτης στρογγυλής τράπεζας με τίτλο: «Διασυνοριακό green deal: πράσινη επιχειρηματικότητα, αειφόρος ανάπτυξη, κυκλική οικονομία», παρουσιάστηκαν οι προτεραιότητες της Ε.Ε. στα πεδία της πράσινης επιχειρηματικότητας, κυκλικής οικονομίας και βιώσιμης ανάπτυξης, για τα οποία δεσμεύεται πάνω από το 30% των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων ΕΣΠΑ και του Ταμείου ανάκαμψης για την περίοδο 2021-2027, καθώς και πρωτοβουλίες κυβερνητικών δομών, επιστημονικών οργανισμών και φορέων της κοινωνίας των πολιτών στις διασυνοριακές ζώνες, που προωθούν έργα και δράσεις βιώσιμης ανάπτυξης στις εν λόγω περιοχές.
Στη 2η υποενότητα της πρώτης στρογγυλής τράπεζας δόθηκε έμφαση στην ανάλυση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας, στη μέχρι σήμερα πρόοδο της Ε.Ε. στο ζήτημα της μετάβασης σ` αυτήν και σε μελλοντικά βήματα, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτιμά ότι η εφαρμογή των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας σε όλους τους τομείς και τις βιομηχανίες μπορεί να έχει καθαρό οικονομικό όφελος έως 1,8 τρισ. ευρώ έως το 2030, να δημιουργήσει περισσότερες από 1 εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ και να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, συμβάλλοντας έτσι και στο στόχο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη ως το 2050.
2) Στην 2η ενότητα με τίτλο: «Έξυπνες πρακτικές διασυνοριακής συνεργασίας με τουριστικό-αγροδιατροφικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα για τους πολίτες των Βαλκανίων», επισημάνθηκε ότι η διασυνοριακή συνεργασία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της περιφερειακής ανάπτυξης. Παρουσιάστηκαν τα χρηματοδοτικά εργαλεία καθώς και ο τρόπος έτσι ώστε να επιτευχθεί η ζητούμενη συνεργασία και βιώσιμή ανάπτυξη καθώς επίσης και ο τρόπος άντλησης ευρωπαϊκών κονδυλίων, σε δύο τομείς που αποτελούν πυλώνες για την οικονομία των χωρών μας, ο αγροδιατροφικός τομέας και ο τουρισμός. Χρειαζόμαστε τώρα, περισσότερο από ποτέ, μια τέτοια συνεργασία για βιώσιμη ανάπτυξη, αντιστρέφοντας τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της ανάκαμψης στη μετά Covid εποχή.
3) Στην 3η ενότητα με τίτλο: «Ο ρόλος της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών στην ανάπτυξη των υποδομών και των δικτύων για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027» διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης των βαλκανικών πόλεων, ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικές (resilient cities) και πιο έξυπνες (smart cities). Μεγάλα και εμβληματικά έργα υποδομών (πχ. Τεχνολογικά Πάρκα) μπορούν να ενισχύσουν και να αλλάξουν το προφίλ μια πόλης, ενώ οι τραπεζικοί φορείς είναι απαραίτητοι στη χρηματοδότηση ώριμων έργων μεγάλης κλίμακας. Στην ενότητα, παρουσιάστηκαν παραδείγματα συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε υποδομές και νέες τεχνολογίες: ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία, logistics στο Novisad της Σερβίας και έξυπνων μεταφορών και πόλεων στη Ρουμανία. Αναδείχθηκε η σημασία κινητοποίησης πολλών και ετερογενών φορέων και των τοπικών κοινωνιών για την ωρίμανση μεγάλων έργων υποδομών και δικτύων, καθώς και ο ρόλος των προγραμμάτων Interreg που παραμένει σημαντικός για την κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη στα Βαλκάνια.
4) Στην 4η ενότητα με τίτλο: «Οι νέες προοπτικές – πολιτικές συνοχής και τα αναπτυξιακά εργαλεία για την ενδυνάμωση της διαπεριφερειακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών των Βαλκανίων» η μετάβαση από τα κλασσικά κάθετα, κλαδικά, αλλά και τοπικά μοντέλα ανάπτυξης σε αυτά των ευρύτερων συνεργασιών, έχει αναγνωριστεί εδώ και αρκετά χρόνια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις κυβερνήσεις, τους περιφερειακούς και τοπικούς διοικητικούς θεσμούς, τον επιχειρηματικό κόσμο και την επιστημονική και ερευνητική κοινότητα. Παρουσιάστηκε ο ρόλος των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και των Βιομηχανιών, ο ρόλος εκθεσιακών φορέων όπως η ΔΕΘ, αλλά και ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης στην προαγωγή της βιωσιμότητας, με συγκεκριμένα βαλκανικά παραδείγματα. Αναλύθηκε η εμπειρία της διασυνοριακής συνεργασίας και του Interreg, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν φορείς των δυτικών Βαλκανίων, καθώς και οι νέες απαιτήσεις που δημιουργούνται με τα νέα ευρωπαϊκά εργαλεία για την προαγωγή της συνεργασίας στα Βαλκάνια και στην Μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου.
5) Στις εισηγήσεις των ομιλητών επισημάνθηκαν:
α) Η ανάγκη εμβάθυνσης της συνεργασίας των δημόσιων, αυτοδιοικητικών, ιδιωτικών, κοινωνικών και επιστημονικών φορέων των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Μεσογείου στους τομείς των επενδύσεων, της επιχειρηματικότητας, του Περιβάλλοντος και του Πολιτισμού.
β) Η ανάγκη υποστήριξης της δημιουργίας και Ανάπτυξης Ομίλων Εδαφικής συνεργασίας στις διασυνοριακές περιοχές
γ) Η ανάγκη συνέργειας των διαρθρωτικών Ταμείων, των διασυνοριακών και διακρατικών Προγραμμάτων Interreg και του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ και των Εθνικών και Περιφερειακών Προγραμμάτων στους τομείς της Πράσινης Επιχειρηματικότητας, του ψηφιακού μετασχηματισμού και σύγκλισης για την βιώσιμη ανάπτυξη και συνοχή στα Βαλκάνια και στην ΝΑ Ευρώπη.
δ) Η σημαντικότητα όλων των αποκεντρωμένων θεσμών (όπως το ΥΜΑΘ και η Διαχειριστική Αρχή του Interreg) που γειτνιάζουν σε διασυνοριακές περιοχές καθόσον σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας μπορούν να συμβάλλουν αποδοτικότερα στην εξειδίκευση και αποτελεσματική υλοποίηση Κεντρικών και Περιφερειακών πολιτικών με όρους βιώσιμης ανάπτυξης
ε) Tη δεύτερη μέρα των εργασιών του συνεδρίου διοργανώθηκαν παράλληλα διαδικτυακές συναντήσεις B2G (business to government) με τη συμμετοχή κυβερνητικών και επενδυτικών φορέων. Αναπτύχθηκε ένας γόνιμος και εποικοδομητικός διάλογος που αναμένεται να συμβάλλει στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας των επενδύσεων στα βαλκάνια και ο οποίος θα συνεχιστεί και στο επόμενο Balkan Forum.
στ) Προτάθηκε το θέμα του 4ου Προγραμματικού Balkan Forum του 2022 να είναι: ”Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός, οι Δικτυώσεις, η Συνεργασία και Σύγκλιση στα Βαλκάνια”
Το 3ο Balkan Forum πραγματοποιήθηκε τηρώντας τα δημόσια υγειονομικά πρωτόκολλα.
Στις διήμερες εργασίες του συνεδρίου συμμετείχαν 51 ομιλητές από Κυβερνητικούς, Αυτοδιοικητικούς, Επιστημονικούς και Παραγωγικούς φορείς των Βαλκανίων, εκ των οποίων οι 29 ήταν Έλληνες και 22 από τις άλλες συνεργαζόμενες χώρες των Βαλκανίων. Επίσης εγγράφηκαν 200 σύνεδροι εκπρόσωποι φορέων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και συμμετείχαν διαδικτυακά στο συνέδριο και επιπλέον 150 σύνεδροι εκπρόσωποι φορέων το παρακολούθησαν με φυσική παρουσία χωρισμένοι σε 4 θεματικές συνεδρίες, ενώ εκατοντάδες άλλοι φορείς και πολίτες το παρακολούθησαν livestreaming.
1η Θεματική Ενότητα
- Διασυνοριακό green deal: πράσινη επιχειρηματικότητα, αειφόρος ανάπτυξη, κυκλική οικονομία
2η Θεματική Ενότητα
3η Θεματική Ενότητα
4η Θεματική Ενότητα